మన రోగనిరోధక వ్యవస్థ (Immune System) ఎలా పనిచేస్తుంది.

మన రోగనిరోధక వ్యవస్థ (Immune System) ఎలా పనిచేస్తుంది.

మన రోగనిరోధక వ్యవస్థ (How our Immune System works.) అనేది అవయవాలు, తెల్ల రక్త కణాలు మరియు ప్రోటీన్ల యొక్క ఇంటరాక్టివ్ నెట్‌వర్క్.మీ రోగనిరోధక వ్యవస్థ (హుమ్యూనిటీ సిస్టమ్) ఎలా పనిచేస్తుంది. ఇది మీ శరీరాన్ని వైరస్‌లు మరియు హానికరమైన బ్యాక్టీరియా నుండి కాపాడుతుంది.

ప్రతిరోజూ ప్రతి నిమిషం మనం పీల్చే లేదా మనం తినే ఆహారం లో ప్రమాదకరమైన జీవులు మన చర్మానికి , పొరలకు అంటుకుంటూ ఉంటాయి . మన రోగ నిరోధక యంత్రాంగాలు లేకపోతే ఈ వ్యాధికారకాలు వ్యాధికి కారణమవుతాయి.

మన హుమ్యూనిటీ సిస్టమ్ సరిగ్గా పని చేస్తున్నప్పుడు, ఈ ఇన్ఫెక్షన్ కారకాలను గుర్తించి వాటిని అడ్డుకుంటాయి. మనం వాటిని గమనించలేము. మన రోగనిరోధక వ్యవస్థ రాజీపడినప్పుడు, అంటే అది చురుగ్గా లేదా అతిగా చురుగ్గా ఉన్నప్పుడు, మనకు ఇన్ఫెక్షన్లు ఏర్పడతాయి.

ఈ రక్షణ వ్యవస్థ (Immune System) ఎలా పనిచేస్తుంది

మీ రోగనిరోధక వ్యవస్థ (1) శరీరంలోకి ప్రవేశించే బాక్టీరియా, వైరస్‌లు, పరాన్నజీవులు లేదా శిలీంధ్రాలు వంటి వ్యాధికారకాలను తటస్థీకరించడానికి మరియు తొలగించడానికి (2) పర్యావరణం నుండి హానికరమైన పదార్థాలను గుర్తించి మరియు తటస్థీకరించడానికి మరియు (3) మారుతున్న శరీరం యొక్క స్వంత కణాలకు వ్యతిరేకంగా పోరాడటానికి పని చేస్తుంది. అనారోగ్యం కారణంగా ఈ వ్యాధికారకాలు లేదా ఇతర హానికరమైన పదార్థాలు చొచ్చుకుపోయి వ్యాధికి కారణమవుతున్నాయా అనేది వాటి వ్యాధికారకత (అవి ఎంత హానికరం) మరియు మీ శరీరం యొక్క రక్షణ యంత్రాంగాల సమగ్రత రెండింటి ఫలితం.

మీ శరీరం యొక్క రక్షణలో హుమ్యూనిటీ సిస్టమ్ Immune System యొక్క ముఖ్యమైన పనితీరు అది తప్పుగా ఉన్నప్పుడు ఉత్తమంగా వివరించబడుతుంది. అండర్ యాక్టివిటీ (లేదా ఇమ్యునో డిఫిషియెన్సీ) తీవ్రమైన అంటువ్యాధులు మరియు కణితులను మరియు అలెర్జీ మరియు స్వయం ప్రతిరక్షక వ్యాధులలో అతి చురుకుదనం కలిగిస్తుంది.

మనల్ని రక్షించడానికి మన రోగనిరోధక వ్యవస్థ సరిగ్గా పనిచేస్తే మనం దానిని ఎప్పటికీ గమనించలేము. కానీ దాని పనితీరు దెబ్బతిన్నప్పుడు, మనలను అనారోగ్యాలకు గురి చేస్తాయి .

ఇది సరిగా పనిచేయాలంటే అది రెండు రకాల కణాలు, జీవులు మరియు పదార్థాల మధ్య తేడాను గుర్తించగలగాలి- ‘సెల్ఫ్’ మరియు ‘నాన్-సెల్ఫ్’.

‘సెల్ఫ్’ అంటే మీ శరీరంలోని కణాలు మొదలైనవాటిని సూచిస్తుంది. ‘నాన్-సెల్ఫ్’ అంటే పరాన్న జీవులు మీ శరీరం వెలుపలి నుండి కణాలు మీ శరీరంలోకి ప్రవేశించడాన్ని సూచిస్తుంది-వీటిని యాంటిజెన్‌లు అంటారు.

మీ రోగనిరోధక వ్యవస్థ సాధారణంగా మీ స్వంత కణాలు మరియు యాంటిజెన్‌ల మధ్య తేడాను గుర్తించగలదు. ఉదాహరణకు, వైరస్లు, బ్యాక్టీరియా మరియు శిలీంధ్రాలు వంటి యాంటిజెన్‌ల ఉపరితలాలపై ఉండే ప్రొటీన్‌ల కంటే మీ స్వంత కణాల ఉపరితలంపై ఉండే ప్రోటీన్లు భిన్నంగా ఉంటాయి. హుమ్యూనిటీ సిస్టమ్ ఈ విభిన్న ప్రోటీన్లను గుర్తించగలదు. ఇది యాంటిజెన్‌లను గుర్తించిన తర్వాత, వాటిని నాశనం చేయడానికి వారిపై దాడి చేస్తుంది.

మీ రోగనిరోధక వ్యవస్థలో (హుమ్యూనిటీ సిస్టమ్) Immune System రెండు భాగాలు ఉన్నాయి:

వ్యాధికారకాలకు వ్యతిరేకంగా సాధారణ రక్షణ వ్యవస్థగా పనిచేసే ప్రాథమిక వ్యవస్థ వ్యాధికి కారణమయ్యే జీవులు మరియు
నిర్దిష్ట వ్యాధికారక క్రిములను గుర్తుపెట్టుకునే అనుకూల వ్యవస్థ, ఇది వ్యాధి కారకాలపై దాడి చేస్తుంది.
రోగనిరోధక వ్యవస్థ సిస్టమ్ తనను తాను స్వీకరించి, నేర్చుకుంటుంది కాబట్టి అది కాలక్రమేణా మారే బ్యాక్టీరియా లేదా వైరస్‌లకు వ్యతిరేకంగా పోరాడుతుంది. మీ రోగనిరోధక వ్యవస్థ Immune System యొక్క రెండు భాగాలు ఒక వ్యాధికారకానికి వాటి ప్రతిచర్యలలో ఒకదానికొకటి పూర్తి చేస్తాయి.

రోగనిరోధక వ్యవస్థలో విచ్ఛిన్నం

ఈ వ్యవస్థ, ఏ ఇతర వ్యవస్థలాగే  విచ్ఛిన్నం కావచ్చు. ఇది అనేక విధాలుగా జరగవచ్చు:

మీ శరీరంలోకి ప్రవేశించే యాంటిజెన్‌లకు వ్యతిరేకంగా సాధారణంగా పనిచేయడం కంటే మీ సిస్టమ్ అతిగా స్పందించగలదు– దీనిని అధిక రోగనిరోధక ప్రతిస్పందన అంటారు. రోగనిరోధక వ్యవస్థ దెబ్బతినడం వల్ల వ్యాధికారక క్రిములకు వ్యతిరేకంగా చాలా నెమ్మదిగా స్పందిస్తుంది –దీనిని రోగనిరోధక లోపం అంటారు.
హుమ్యూనిటీ సిస్టమ్ పొరపాటున మీ స్వంత శరీరంలోని కణాలపై దాడి చేయడం ప్రారంభిస్తుంది–దీనిని ఆటో ఇమ్యూన్ అటాక్ అంటారు. పర్యవసానంగా మీ రోగనిరోధక వ్యవస్థ అనేక ప్రధాన రుగ్మతలతో బాధపడవచ్చు. ఉదాహరణలుగా:

1] అలెర్జీలు- అలెర్జీ అనేది మీ శరీరానికి హాని కలిగించని విదేశీ పదార్ధానికి రోగనిరోధక వ్యవస్థ ప్రతిస్పందన. ఈ విదేశీ పదార్థాలను అలెర్జీ కారకాలు అంటారు. అవి కొన్ని ఆహారాలు, పుప్పొడి లేదా పెంపుడు జంతువును కలిగి ఉంటాయి.

మీ రోగనిరోధక వ్యవస్థ యొక్క పని హానికరమైన వ్యాధికారకాలతో పోరాడటం ద్వారా మిమ్మల్ని ఆరోగ్యంగా ఉంచడం. ఇది మీ శరీరాన్ని ప్రమాదంలో పడేస్తుందని భావించే వ్యాధి కారకాలపై ఏదైనా దాడి చేయడం ద్వారా దీన్ని చేస్తుంది. అలెర్జీ కారకాన్ని బట్టి ఈ ప్రతిస్పందనలో మంట, తుమ్ములు లేదా ఇతర లక్షణాలు ఉండవచ్చు.

హుమ్యూనిటీ సిస్టమ్ సాధారణంగా మీ వాతావరణానికి అనుగుణముగా సర్దుబాటు చేస్తుంది. ఉదాహరణకు, మీ శరీరం పుప్పొడి వంటి వాటిని ఎదుర్కొన్నప్పుడు అది ప్రమాదకరం కాదని గ్రహించాలి. పుప్పొడికి అలెర్జీ ఉన్న వ్యక్తులలో రోగనిరోధక వ్యవస్థ బయటి ఆక్రమణదారుగా శరీరాన్ని బెదిరించి, దానిపై దాడి చేసి మంటను కలిగిస్తుంది.

ఇది ఆహార అలెర్జీలు, ఉబ్బసం, గవత జ్వరం లేదా చర్మశోథ వంటి ఒకటి లేదా అంతకంటే ఎక్కువ అలెర్జీ వ్యాధులకు దారితీయవచ్చు.

2] రోగనిరోధక లోపం వ్యాధులు – బలహీనమైన రక్షణ వ్యవస్థ మీ శరీరాన్ని అంటువ్యాధులు మరియు వ్యాధులతో పోరాడకుండా నిరోధిస్తుంది. ఈ రకమైన రుగ్మత మీకు వైరస్లు మరియు బాక్టీరియల్ ఇన్ఫెక్షన్లను పట్టుకోవడం సులభం చేస్తుంది.

ఇమ్యునో డెఫిషియన్సీ రుగ్మతలు పుట్టుకతో లేదా కాలక్రమములో చేరతాయి . పుట్టుకతో వచ్చిన లేదా ప్రాథమికమైన రుగ్మత అనేది మీరు జన్మించినప్పుడు వచ్చి ఉండవచ్చు . మీరు జీవితంలో తర్వాత పొందే లేదా ద్వితీయ రుగ్మతలు అనేవి పుట్టుకతో వచ్చే రుగ్మతల కంటే ఈ రుగ్మతలు సర్వసాధారణం.

మీ రోగనిరోధక శక్తిని Immune System బలహీనపరిచే ఏదైనా ద్వితీయ రోగనిరోధక శక్తి లోపానికి దారితీస్తయి .